تعیین کانون های تمرکز با اولویت بالای حفاظتی برای پرندگان مطالعه موردی: شهرستان نقده

ایجاد مناطق تحت حفاظت به ‌عنوان ذخایر طبیعی برای جلوگیری از نابودی تنوع زیستی در سطح جهان به ‌عنوان یک اقدام کلیدی محسوب می‌ شود. در این میان تعیین کانون‌ های تمرکز با اولویت بالای حفاظتی موثرترین راه برای حفاظت از بسیاری از گونه‌ ها محسوب می‌ شود. در میان مهره‌ داران از پرندگان به‌ عنوان گونه‌ های شاخص برای تعیین این نقاط بسیار استفاده شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین کانون‌ های تمرکز پرندگان در استان آذربایجان‌ غربی، شهرستان نقده انجام گرفت. نقاط حضور به‌ دست آمده از پرندگان طی سال‌ های 1389 تا 1391 با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) تحلیل گردید. در مجموع 144 گونه از پرندگان ایران در سطح شهرستان شناسایی و ثبت شد. نقشه ‌های به ‌دست آمده از نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در شهرستان نقده بیش ‌ترین ارزش عددی سلول‌ ها متعلق به مناطق بوم کشینه است. هم‌ چنین تالاب‌ های آق‌قلعه، سلدوز، مزارع کشاورزی و رودخانه گدار به ‌عنوان کانون مهمی برای لکه ‌های داغ تنوع زیستی پرندگان در این شهرستان شناسایی شدند. در مجموع سه لکه داغ حفاظتی به ‌ترتیب با مساحت‌ هایی برابر 4828، 1941 و 554 هکتار برای پرندگان در شهرستان نقده تعیین شد، که درمجموع 14 درصد از مساحت شهرستان را شامل شدند. لکه ‌های تعیین شده 15 درصد با مناطق تحت مدیریت و 85 درصد با مناطق آزاد هم ‌پوشانی داشتند. باتوجه به غنای بالای پرندگان در شهرستان نیاز است تا راهکارهایی برای مدیریت و حفاظت از این لکه ‌ها انجام گیرد. هم ‌چنین پیشنهاد می ‌شود مطالعات مشابهی در مقیاس‌ های کلان در سطح کشور جهت شناسایی مناطق داغ پرندگان صورت گیرد.